Signal-to-Noise Ratio là gì và nó có ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm âm thanh không?

Nếu đang sử dụng tai nghe, loa hay thậm chí mainboard thì chắc chắn một điều bạn đã từng gặp qua thuật ngữ SNR (Signal-to-Noise Ratio). Vậy thuật ngữ này có ý nghĩa như thế nào và nó có ảnh hưởng gì đến chất lượng sản phẩm âm thanh không?

Trong bài viết này techgist sẽ giúp bạn trả lời những thắc mắc đó.

Signal-to-Noise Ratio là gì?

Signal-to-Noise Ratio thường được viết tắt là SNR hay S/N là một chỉ số đo lường giữa công suất của tín hiệu (signal*) xuất ra và tạp âm (noise*). Đại lượng này được tính bằng decible (dB). Con số này càng cao càng tốt. Ví dụ, khi trên nhãn thông số của microphone có ghi là SNR 100dB, nó giống như là công suất của tín hiệu âm thanh là 100db lơn hơn so với tạp âm (noise). Khi so sánh với microphone có SNR 70dB, thì rõ ràng 100dB sẽ tốt hơn.

*Lưu ý: thuật ngữ “noise” trong các thiết bị âm thanh thường đề cập đến những âm thanh mà chúng ta không muốn nghe (tiếng ồn hay tạp âm), trái ngược với “signal” chính là âm thanh mà chúng ta mong muốn như tiếng nhạc, tiếng nói…

Để đơn sơ hiểu hơn, có thể hình dung như thế này giả sử bạn đang nói chuyện với một người bạn trong quán trà sữa, xung quanh là tiếng nói chuyện ồn ào. Do đó bạn phải điều chỉnh âm lượng sao cho nó lấn át tiếng ồn xung quanh. Như vậy, tiếng nói chuyện giữa bạn và người bạn gọi là signal và tiếng ồn xung quanh gọi là noise.

Tại sao Signal-to-Noise Ratio quan yếu?

Thông số Signal-to-Noise Ratio thường gặp trên các sản phẩm và linh kiện liên quan đến âm thanh như loa, điện thoại bàn (không dây và có dây), tai nghe, microphone, âm li, đầu receiver, radio, đầy CD/DVD, soundcar trên mainboard, máy tính cá nhân bảng…

Signal-to-Noise Ratio có ảnh hưởng đến âm thanh đầu ra, nếu tín hiệu (signal) nhỏ hơn tiếng ồn (noise) thì tiếng sẽ không rõ ràng.

Các linh kiện điện tử khi hoạt động đều phát sinh ra tiếng ồn, tiếng này được gọi là “noise floor”. Nói một cách đơn sơ hiểu hơn là bất kỳ thiết bị nào chạy bằng điện đều có noise floor, tùy theo loại thiết bị sẽ có mức độ “noise floor” khác nhau nhưng đa số những âm thanh này quá nhỏ nên tai chúng ta không nghe thấy được. Tuy nhiên, có những thiết bị khi hoạt động thì chúng ta sẽ nghe được như tiếng “è è è” của tủ lạnh, hay tiếng “hiss” mỗi khi điều nút âm lượng trên TV hay máy nghe nhạc.

Nếu để ý thì các bạn sẽ thấy nhiều trường hợp trên thiết bị âm thanh, khi điều chỉnh mức âm lượng nhỏ thì chúng ta sẽ nghe tiếng “hiss” hay “è è” xen lẫn với tiếng phát ra (tiếng nhạc, tiếng hát…), trường hợp này chỉ có điều chỉnh âm lượng lớn hơn thì sẽ không còn nghe tiếng “hiss” đó nữa do lúc này công suất signal lớn hơn noise. Nhưng lúc đó, có một vấn đề phát sinh là khi tăng âm lượng, thì tiếng phát ra lớn hơn, nhưng đồng thời tiếng noise cũng sẽ tăng lên để đạt được hiệu ứng mong muốn.

Hiện nay một số nhà sản xuất đã trang bị thêm linh kiện phần cứng hoặc giải pháp phần mềm có thiết kế đặc biệt để làm giảm độ ồn đó xuống ở mức thấp nhất có thể. Nhất là trên nhiều bo mạch chủ thì người ta thường hiển thị chỉ số này như là một ưu điểm của chip âm thanh.

Tuy nhiên, các bạn cần lưu ý là chỉ số Signal-to-Noise Ratio này không phải tiêu chí duy nhất để đo lường chất lượng sản phẩm âm thanh mà đó phải đi kèm với các chỉ số khác như tần số đáp ứng (frequency response) và sự méo hài (harmonic distortion).