Cận cảnh quá trình thu hoạch hạt sâm Ngọc Linh và cách nhận biết “hạt xịn”

Sâm Ngọc Linh là loại dược liệu quý có giá trị lớn về kinh tế và y học. Củ, thân, lá của sâm Ngọc Linh được biết đến nhiều vì được sử dụng để chế biến thành các sản phẩm khác nhau phục vụ sức khỏe. Còn hạt sâm Ngọc Linh dùng để làm gì? Quá trình thu hoạch ra sao thì không phải ai cũng biết.

.

Cây Sâm Ngọc Linh rất khó cho hạt, từ khi gieo hạt cho đến khi cho hạt phải mất khoảng 3 – 4 năm. Cứ tháng 4 hàng năm, cây bắt đầu ra hoa, mỗi cây chỉ có một bông, đến cuối tháng 7 đầu tháng 9 hạt sâm Ngọc Linh chín đỏ và có chấm đen. Mỗi cây sâm có từ 5 đến 50 hạt. Có hai cách thu hoạch, nếu chín đồng loạt thì ngắt cả bông; còn chín ít thì lấy hạt chín trước, để lại hạt xanh lần sau hái. Sau mỗi vụ thu hoạch hạt, người Xê Đăng thường tách bỏ phần vỏ hạt, lá và thân để đun nước uống.

.

Giá bán một hạt sâm Ngọc Linh trong khoảng 100.000 đồng – 120.000 đồng và thường dùng để làm giống. Hiện trên địa bàn huyện Tu Mơ Rông và Đăk Glei thuộc tỉnh Kon Tum có khoảng hơn 500 ha trồng sâm Ngọc Linh. Cho thu hoạch khoảng một triệu hạt mỗi mùa ra hoa và được dùng làm nguồn giống để nhân rộng diện tích trồng sâm cho các mùa sau. Sau khi được thu hoạch, hạt sâm sẽ được mang đi phân loại, lựa chọn đưa vào vườn, ươm thành cây giống, cung cấp nhu cầu trồng, mở rộng diện tích vườn sâm. Lựa chọn hạt giống khỏe, chất lượng là yếu tố quyết định đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây sâm sau này, cũng như khả năng phòng ngừa sâu bệnh gây hại.

Hạt sâm Ngọc Linh được bán với giá cao và luôn trong tình trạng khan hiếm

.

.

.

Quả sâm Ngọc Linh thường nằm ở ngọn cây, trung tâm tán lá, có hình bán nguyệt hơi cong, dài khoảng 0,8 cm – 1cm, chiều rộng khoảng 0,5cm – 0,6cm. Khi chín, quả dần chuyển từ màu xanh thẫm sang màu đỏ cam, với một chấm đen không đều ở đỉnh quả. Mỗi quả sâm Ngọc Linh chứa từ 1 – 2 hạt giống. Hạt sâm Ngọc Linh chuẩn xịn phải có màu chín đỏ, trên đầu hạt có đốm đen. Đây chính là điểm quan trọng nhất để nhận dạng, phân biệt hạt sâm Ngọc Linh chuẩn so với hạt tam thất hay các loại hạt khác bị làm giả, làm nhái.

Là loại sâm quý nhất trên thế giới, việc phát triển nguồn giống sâm Ngọc Linh vô cùng khó khăn. Bởi vậy, để chọn mua được hạt sâm Ngọc Linh đảm bảo chất lượng, khách hàng nên chọn lựa những địa chỉ uy tín.

Hạt sâm Ngọc Linh khi chín có màu đỏ và đầu có đốm đen

Hạt sâm Ngọc Linh sau khi thu hái sẽ được rải mỏng ra nia, phía dưới có lót lớp giấy mỏng, tách khỏi cành và chọn lựa, phân loại kỹ, sau đó được treo ở nơi thoáng mát từ 3-4 ngày để hạt được khô.

Khi phần thịt đã trở nên mọng nước, dùng tay chà sát hạt trên rổ để quá trình phân loại hạt và quả được dễ dàng hơn. Phần nhân hạt sau khi phân loại được sẽ rải mỏng ra nia khoảng 2-3 ngày, thì có thể bắt đầu ươm trồng được.

Nhà màn nuôi trồng sâm Ngọc Linh của Công ty Cổ phần Tập đoàn Mỹ Hạnh (MHG) giúp hạn chế dịch bệnh.

Để tăng tỉ lệ nảy mầm của hạt giống, hạt sâm Ngọc Linh sau khi phơi 2 – 3 ngày nên ngâm trong dung dịch nước tỏi để ngừa nấm, sâu bệnh, tăng sức đề kháng cho cây con. Đất gieo hạt đảm bảo độ ẩm, phủ lớp mùn hữu cơ, làm luống đảm bảo thoát nước tốt, dưới tán rừng có độ che phủ từ 80%, chuẩn bị mái che để hạn chế sự xói mòn của mưa.

.

Mỗi hạt giống được gieo cách nhau từ 2 – 3cm, rạch hàng sâu 2 – 3cm, gieo hạt xong phủ nhẹ lớp đất và mùn lên trên, tưới nước, phủ lớp lá cây rừng để giữ độ ẩm. Thường xuyên làm cỏ, bảo vệ 24/24 để hạn chế chim, chuột… gây hại cây con.

Sâm Ngọc Linh nhiều năm nay đã áp dụng phương thức, gieo ươm cây giống trong nhà lưới có mái che kiên cố, thay vì gieo ươm trực tiếp dưới tán rừng như trước.

Vì gieo ươm trồng dưới cánh rừng tỉ lệ cây con mọc thấp, sau khi cây con mọc mầm bị rất nhiều sâu bệnh gây hại, làm cây chết gần như hết. Ngoài ra, thường xuyên bị chuột tấn công.

Theo các chuyên gia, để cây Sâm Ngọc Linh mọc đều và phát triển tốt thì các khâu từ lựa chọn hạt giống, cho đến khi ươm, gieo hạt, độ nông, sâu hợp lý, cho đến lượng nước tưới, thời gian tưới sao cho cây luôn đủ nước mà không bị ngập úng là vô cùng quan trọng.

Xem thêm: Kỹ thuật trồng Sâm Ngọc Linh tiên tiến

Công ty Cổ phần Tập đoàn Mỹ Hạnh (MHG) đầu tư đồng bộ, chỉn chu để bảo tồn phát triển sâm Ngọc Linh

Bên cạnh đó, việc thường xuyên theo dõi tình hình phát triển của hạt Sâm Ngọc Linh giống là vô cùng quan trọng, giúp kịp thời phát hiện tình hình sâu bệnh cũng như những biện pháp xử lý.

Hiện nay, thách thức lớn nhất cho những trung tâm cây giống hay những nhà vườn trồng sâm Ngọc Linh đó là dịch bệnh tấn. Những bệnh nguy hiểm thường xuyên tấn công cây Sâm Ngọc Linh hiện nay như, đốm lá, cháy lá, sâu đất, thối củ,…

Một số cách để phòng trừ sâu bệnh trên Sâm Ngọc chủ yếu như: Lựa chọn hạt sâm Ngọc Linh giống khỏe, giá để đất phải được xử lý sạch bệnh, thường xuyên vệ sinh vườn ươm, cây giống phải được xử lý sạch nguồn bệnh. Thường xuyên vệ sinh vườn ươm, xử lý nguồn bệnh tốt, phun thuốc diệt trùng, hạn chế cho người lạ vào vườn ươm, không để cây tiếp xúc với những người lạ, mang mầm mống bệnh ảnh hưởng đến cây trồng, chăm sóc vườn ươm tốt,..

Luôn lựa chọn những nguồn giống tốt nhất, cũng như được trang bị đầy đủ hệ thống nhà màng kiên cố, Công ty Cổ phần Tập đoàn Mỹ Hạnh (MHG) là đơn vị đang nuôi trồng, nhân giống sâm Ngọc Linh với diện tích lớn ở cả hai tỉnh Kon Tum và tỉnh Quảng Nam. Theo công bố, công ty này đã phối hợp với đồng bào địa phương trồng 30.000 cây sâm Ngọc Linh tại thôn 3, xã Trà Nam, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam. Tháng 7/2022, MHG sẽ bổ sung thêm 30.000 gốc sâm nữa tại đây.

Công ty Cổ phần Tập đoàn Mỹ Hạnh (MHG) phát triển diện tích vườn trồng sâm Ngọc Linh tại Kon Tum và Quảng Nam.

Riêng với tính Kon Tum, vào tháng 11/2021, MHG đã khởi công công trình nhà màng thuộc dự án MHG Farm với danh xưng pháp nhân là Hợp tác xã nông nghiệp Tuyết Sơn – Kon Plông. Theo kế hoạch tháng 3/2022, Công ty Cổ phần Tập đoàn Mỹ Hạnh sẽ xuống giống 30.000 gốc sâm Ngọc Linh tại Km18, tỉnh lộ 676, thôn Kon Tu Ma, xã Măng Cành, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum. Ngoài ra doanh nghiệp này cũng đã triển khai xong hạ tầng tại vườn liên kết ở Trà Linh tỉnh Quảng Nam để trồng 200.000 cây sâm Ngọc Linh trong năm nay.

Không chỉ tự trồng sâm Ngọc Linh với diện tích lớn, Công ty Cổ phần Tập đoàn Mỹ Hạnh còn chủ động từ khâu nghiên cứu, sản xuất và phân phối các sản phẩm từ sâm Ngọc Linh, đầu tư phát triển bất động sản nghỉ dưỡng sinh thái và Spa dược liệu Sâm. Với sự đầu tư chỉn chu, tập đoàn MHG cùng với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm đã không ngừng nghiên cứu để cho ra đời các dòng sản phẩm và chiết xuất từ sâm Ngọc Linh đa dạng, chất lượng cao đã và đang nhận được sự đón nhận nồng nhiệt từ thị trường trong và ngoài nước.

.

.

.

.